واحد مبارزه با مواد و جرائم سازمان ملل UNODC به مناسبت روز جهانی اعتیاد، جدیدترین گزارش خود را با عنوان گزارش جهانی مواد World Drug Report 2024 منتشر کرد.

این گزارش در چهار بخش مجزا، تحت عناوین 1. موارد برجسته و ویژه ، 2. یافته های کلیدی و نتیجه گیری ها ، 3. مسائل روز ، و 4. روندها و ترند بازار مواد تدوین شده است.

گزارش جهانی مواد یک مرجع جامع در مورد بازارهای مواد، روندها و تحولات سیاستی است. گزارش 2024 شامل عناصر مختلفی است که برای مخاطبان متفاوت تهیه شده است. ماژول الگوها و روندهای بازار مواد که به صورت آنلاین در دسترس است، شامل آخرین تحلیل‌ها از برآوردهای جهانی، منطقه‌ای و زیرمنطقه‌ای تقاضا و عرضه مواد به فرمت تعاملی و کاربرپسند همراه با نمودارها، اینفوگرافیک‌ها و نقشه‌ها می‌باشد. دفترچه یافته‌ها و نتیجه‌گیری‌های کلیدی، خلاصه‌ای از یافته‌های منتخب از تحلیل ارائه شده در ماژول الگوها و روندهای بازار مواد و دفترچه موضوعات معاصر درباره مواد را ارائه می‌دهد، در حالی که دفترچه نقاط ویژه علاقه‌مندی چارچوبی برای نکات اصلی و پیامدهای سیاستی که می‌توان از این یافته‌ها استخراج کرد را ارائه می‌دهد.

علاوه بر ارائه تحلیل عمیق از تحولات کلیدی و روندهای نوظهور در بازارهای منتخب مواد ، دفترچه موضوعات معاصر درباره مواد  به بررسی چندین توسعه دیگر با اهمیت سیاستی می‌پردازد. این دفترچه با نگاهی به ممنوعیت 2022 طالبان بر کشت، تولید و قاچاق مواد در افغانستان و پیامدهای آن در داخل کشور و در بازارهای ترانزیتی و مقصد در دیگر کشورها آغاز می‌شود. سپس یک فصل به بررسی همگرایی قاچاق مواد و فعالیت‌های دیگر و چگونگی تأثیر آن‌ها بر اکوسیستم‌های طبیعی و جوامع در مثلث طلایی جنوب شرق آسیا می‌پردازد. این فصل همچنین میزان ارتباط تولید و قاچاق مواد با سایر اقتصادهای غیرقانونی که حاکمیت قانون را به چالش می‌کشند و منجر به درگیری می‌شوند را ارزیابی می‌کند. فصل دیگر تحلیل می‌کند که چگونه دینامیک‌های تقاضا و عرضه مواد مصنوعی با توجه به جنسیت و سن شرکت‌کنندگان در بازار متفاوت است. این دفترچه با به‌روزرسانی در مورد رویکردهای تنظیمی و تأثیر قانونی‌سازی بر بازار غیرپزشکی کانابیس در کشورهای مختلف و بررسی محیطی که دسترسی گسترده به استفاده «شبه‌درمانی» و غیرپزشکی از مواد روانگردان را فراهم می‌کند، ادامه می‌یابد. در نهایت، دفترچه چارچوب چندبعدی در مورد حق بهداشت در زمینه مصرف مواد ارائه می‌دهد؛ این ابعاد شامل در دسترس بودن، دسترسی، پذیرش، کیفیت، عدم تبعیض، عدم انگ و مشارکت می‌باشد.

گزارش جهانی مواد  2024 نه تنها به هدف تقویت همکاری بین‌المللی برای مقابله با تأثیر مشکل جهانی مواد بر بهداشت، حکمرانی و امنیت است، بلکه به کمک به کشورهای عضو در پیش‌بینی و مقابله با تهدیدات بازارهای مواد و کاهش پیامدهای آن‌ها نیز می‌پردازد.
شما می توانید نسخه اصلی این گزارش را از آدرس زیر مشاهده فرمایید:
https://www.unodc.org/unodc/es/data-and-analysis/world-drug-report-2024.html

در ادامه بیانیه مطبوعاتی این گزارش را که توسط UNODC منتشر شده است می خوانید:

گزارش جهانی مواد  UNODC 2024: آسیب‌های مواد به عنوان یک مشکل جهانی، در بحبوحه گسترش مصرف مواد و توسعه بازارها، همچنان در حال افزایش است. (وین، 26 ژوئن 2024)

ظهور مواد افیونی مصنوعی جدید و عرضه و تقاضای بی‌سابقه مواد دیگر، تأثیرات مشکل جهانی مواد را تشدید کرده و منجر به افزایش اختلالات مصرف مواد  و آسیب‌های زیست‌محیطی شده است، طبق گزارش جهانی مواد 2024 که امروز توسط دفتر مبارزه با مواد و جرم سازمان ملل (UNODC) منتشر شد.
"تولید، قاچاق و مصرف مواد  همچنان باعث تشدید ناپایداری و نابرابری می‌شود و به سلامت، ایمنی و رفاه مردم آسیب‌های بی‌شماری وارد می‌کند"، گفت غاده والی، مدیر اجرایی UNODC. "ما نیاز داریم تا درمان مبتنی بر شواهد و حمایت از همه افرادی که تحت تأثیر مصرف مواد قرار دارند ارائه دهیم، در حالی که بازار غیرقانونی مواد را هدف قرار داده و سرمایه‌گذاری بیشتری در پیشگیری انجام دهیم."
تعداد افرادی که مواد  مصرف می‌کنند به 292 میلیون نفر در سال 2022 رسیده است که 20 درصد افزایش نسبت به ده سال گذشته دارد. حشیش همچنان پرمصرف‌ترین ماده در جهان است (228 میلیون مصرف‌کننده)، و پس از آن مواد افیونی (60 میلیون مصرف‌کننده)، آمفتامین‌ها (30 میلیون مصرف‌کننده)، کوکائین (23 میلیون مصرف‌کننده) و اکستازی (20 میلیون مصرف‌کننده) قرار دارند.
نیتازن‌ها Nitazenes - یک گروه از مواد افیونی مصنوعی که می‌توانند حتی قوی‌تر از فنتانیل fentanyl باشند - اخیراً در چندین کشور با درآمد بالا ظهور کرده‌اند و منجر به افزایش مرگ‌های ناشی از مصرف بیش از حد شده‌اند.
با این که تخمین زده می‌شود 64 میلیون نفر در جهان از اختلالات مصرف مواد رنج می‌برند، تنها یک نفر از هر 11 نفر در حال درمان است. زنان دسترسی کمتری به درمان نسبت به مردان دارند، به طوری که تنها یک نفر از هر 18 زن با اختلالات مصرف مواد  در حال درمان است در مقابل یک نفر از هر 7 مرد.
در سال 2022، تخمین زده می‌شود که 7 میلیون نفر به طور رسمی با پلیس (دستگیری‌ها، هشدارها، اخطارها) برای جرایم مربوط به مواد  در ارتباط بوده‌اند، که حدود دو سوم این تعداد به دلیل مصرف مواد یا نگهداری برای مصرف شخصی بوده است. علاوه بر این، 2.7 میلیون نفر برای جرایم مواد تحت پیگرد قانونی قرار گرفته و بیش از 1.6 میلیون نفر در سطح جهانی محکوم شده‌اند، هرچند تفاوت‌های قابل توجهی در واکنش عدالت کیفری به جرایم مواد در مناطق مختلف وجود دارد.
این گزارش شامل فصل‌های ویژه‌ای در مورد تأثیر ممنوعیت تریاک در افغانستان؛ مواد  مصنوعی و جنسیت؛ تأثیرات قانونی‌سازی حشیش و "رنسانس روان‌گردان‌ها"؛ حق سلامت در رابطه با مصرف مواد؛ و چگونگی ارتباط قاچاق مواد  در مثلث طلایی با فعالیت‌های غیرقانونی دیگر و تأثیرات آن‌ها می‌باشد.

قاچاق مواد  قدرت دادن به گروه‌های جنایتکار سازمان‌یافته
قاچاقچیان مواد در مثلث طلایی در حال متنوع‌سازی به اقتصادهای غیرقانونی دیگر، به‌ویژه قاچاق حیات وحش، کلاهبرداری مالی و استخراج غیرقانونی منابع هستند. جوامع آواره، فقیر و مهاجر در حال تحمل پیامدهای این ناپایداری هستند، گاهی مجبور به کشاورزی تریاک یا استخراج غیرقانونی منابع برای زنده ماندن می‌شوند، به دام بدهی به گروه‌های جنایتکار می‌افتند یا خود به مصرف مواد روی می‌آورند.
این فعالیت‌های غیرقانونی همچنین به تخریب زیست‌محیطی از طریق جنگل‌زدایی، تخلیه زباله‌های سمی و آلودگی شیمیایی کمک می‌کنند.

پیامدهای افزایش کوکائین
یک رکورد جدید از تولید 2,757 تن کوکائین در سال 2022، 20 درصد افزایش نسبت به سال 2021 داشت. در همین حال، کشت جهانی بوته کوکا 12 درصد بین سال‌های 2021 و 2022 به 355,000 هکتار افزایش یافت. افزایش طولانی‌مدت عرضه و تقاضای کوکائین با افزایش خشونت در کشورهای طول زنجیره تأمین، به‌ویژه در اکوادور و کشورهای کارائیب، و افزایش آسیب‌های بهداشتی در کشورهای مقصد، از جمله در اروپای غربی و مرکزی، همراه بوده است.

تأثیر قانونی‌سازی حشیش
تا ژانویه 2024، کانادا، اروگوئه و 27 حوزه قضایی در ایالات متحده تولید و فروش حشیش برای مصرف غیرپزشکی را قانونی کرده‌اند، در حالی که انواع رویکردهای قانونی دیگر در سراسر جهان ظهور کرده‌اند.
در این حوزه‌های قضایی در قاره آمریکا، این فرآیند به نظر می‌رسد که مصرف مضر مواد را تسریع کرده و منجر به تنوع در محصولات حشیش شده است، بسیاری با محتوای THC بالا. بستری‌شدن‌های مرتبط با اختلالات مصرف حشیش و درصد افرادی با اختلالات روان‌پزشکی و تلاش برای خودکشی مرتبط با مصرف منظم حشیش در کانادا و ایالات متحده افزایش یافته است، به‌ویژه در میان بزرگسالان جوان.

"رنسانس روان‌گردان‌ها" دسترسی گسترده به روان‌گردان‌ها را تشویق می‌کند
اگرچه علاقه به استفاده درمانی از مواد روان‌گردان در درمان برخی اختلالات روانی ادامه دارد، تحقیقات بالینی هنوز به هیچ دستورالعمل علمی استانداردی برای استفاده پزشکی نرسیده است.
با این حال، در "رنسانس روان‌گردان‌ها"، جنبش‌های مردمی به علاقه تجاری رو به رشد و ایجاد محیطی که دسترسی گسترده به استفاده "شبه‌درمانی quasi-therapeutic" و غیرپزشکی از روان‌گردان‌ها را تشویق می‌کند، کمک می‌کنند. چنین جنبش‌هایی می‌توانند از شواهد علمی درمانی و توسعه دستورالعمل‌های استفاده پزشکی از روان‌گردان‌ها پیشی بگیرند، که ممکن است اهداف بهداشتی عمومی را به خطر بیاندازد و خطرات بهداشتی مرتبط با استفاده بدون نظارت از روان‌گردان‌ها را افزایش دهد.

پیامدهای ممنوعیت تریاک در افغانستان
پس از کاهش شدید تولید تریاک در افغانستان در سال 2023 (95 درصد از سال 2022) و افزایش تولید در میانمار (36 درصد)، تولید جهانی تریاک در سال 2023 به میزان 74 درصد کاهش یافت. کاهش چشمگیر بازار افیونی افغانستان، کشاورزان افغان را فقیرتر و تعداد کمی از قاچاقچیان را ثروتمندتر کرد. پیامدهای بلندمدت، از جمله تأثیر بر خلوص هروئین، تغییر به مواد افیونی دیگر توسط مصرف‌کنندگان هروئین، و/یا افزایش تقاضا برای خدمات درمانی مواد افیونی ممکن است به زودی در کشورهای ترانزیت و مقصد مواد افیونی افغانستان احساس شود.

حق سلامت برای افرادی که مواد مصرف می‌کنند
این گزارش توضیح می‌دهد که چگونه حق سلامت به عنوان یک حق بشر بین‌المللی شناخته شده است که به همه انسان‌ها تعلق دارد، بدون توجه به وضعیت مصرف مواد یا اینکه آیا شخصی زندانی، بازداشت شده یا زندانی است. این حق به طور مساوی برای افرادی که مواد مصرف می‌کنند، فرزندان و خانواده‌هایشان و سایر افراد در جوامعشان اعمال می‌شود.

شایان ذکر است واحد تحقیق و پژوهش موسسه شمیم در حال ترجمه کامل این گزارش است. با افتخار از محققان و پژوهش گران علاقه مند به همکاری دعوت می شود در این زمینه با ما در ارتباط باشند.