گزارش وضعیت موجود استان و محلات هدف
o مختصات استان چهارمحال بختیاری:
استان چهارمحال و بختیاری با 421/16 کیلومتر مربع بیست و دومین استان کشور از نظر پهناوری است. این استان در بخش مرکزی رشته کوه زاگرس قرار دارد و از شمال به استان اصفهان و از مغرب به استان خوزستان و از جنوب به استان کهگیلویه و بویراحمد و از سوی شمال غربی به استان لرستان محدود می‌شود. 13 شهرستان و43 شهر و28 بخش دارد. جمعیت استان در حدود 947.763 نفر است. استان چهارمحال بختیاری هرچند در زمینۀ کشاورزی و باغداری و دامداری در سطح کشور مطرح می‌باشد اما صنعت هم در این استان رونق خوبی دارد؛ کشاورزی و محصولات استان به سبب موقعیت جغرافیایی و منابع آبی غنی درسطح کشور مطرح است. صنایع دستی در استان چهارمحال بختیاری حرف برای گفتن دارد از جمله نمد که شهر شهرکرد به شهر نمد ایران معروف است .
در خصوص محرومیت‌ها، در سال 1401 در خصوص بیکاری و تورم، استان چهارمحال و بختیاری رکورددار بوده است. نرخ بیکاری برابر با 5/11 درصد و نرخ تورم سالانه 7/51 درصد بوده است که متأسفانه برای استان از لحاظ اقتصادی شرایط چالش برانگیزی را ایجاد کرده است. سطح رفاهی مردم کم شده است. به دلیل عدم زیر ساخت‌های مناسب رکود گردشگری در بام ایران نیز مشهود است. در خصوص آسیب‌های اجتماعی استان در سال 1401 متأسفانه در چند مورد رتبه یک تا پنج کشور را داشته است.
یکی از آسیب‌هایی که این استان را درگیر کرده است، بحث مواد مخدر است. عواملی که باعث شده‌اند مواد مخدر در این استان شایع شود عبارت است از:
- ترانزیت بودن استان
- سهولت تهیه مواد ودردسترس بودن
- نبود شغل پایدار در استان ومهاجرت افراد به شهرهای بزرگ بعنوان کارگر فصلی
- گرایش به شهر نشینی وعدم امکانات کافی در روستاها
- عدم نظارت کافی برخی از دستگاها مربوطه
نوع مواد مصرفی حدود 70 درصد مواد هرویین و شیشه و 30 درصد مواد سنتی است. قشر کارگر و تا حدودی دانشجو و دانش‌آموز بیشترین آمار نرخ مصرف را به خود اختصاص داده‌اند. دانشجویان و دانش‌آموزان تا 25 سالگی از مواد مخدر گل استفاده می‌کنند.
راهکارهای معمول مقابله با اعتیاد در استان چهارمحال و بختیاری شامل موارد ذیل هستند:
- راه‌اندازی ایست‌های بازرسی در استان و نظارت کامل بر ورودیوخروجی مرزهای استان از جمله سمت لردگان
- شناسایی و جمع‌آوری فروشندگان بزرگ مواد در استان؛ نه خرده‌فروش‌ها
- ایجاد اشتغال پایدار برای پیشگیری از مهاجرت افراد به عنوان کارگر فصلی
- جذب کارآفرینان کشور در استان در جهت بهبود اوضاع اقتصادی
- جذب خیرین جهت کمک به زندگی بهبود یافتگان و خانواده آنها
معرفی خانم فاطمه برزکار قهفرخی ؛ مسئول حلقه میانی استان چهارمحال بختیاری
سوابق اجرایی: مؤسس کلینیک درمان و اعتیاد؛ مشاور و مدرس کارگاه‌های آموزشی سازمان بهزیستی؛ مشاور خوابگاه علوم پزشکی به مدت 4 سال؛ استاد دانشگاه؛ دارای 15 سال سابقه کار در حوزه اعتیاد.
سوابق تحصیلی: کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی
شبکه محلات: محله مهدیۀ با مسئولیت محلی احمدرضا و مجتبی خلجی؛ محله منظریه با مسئولیت محلی فرانک لطفی‌پور، معصومه غلامی و راضیه پیشدار؛ محله حاجی آباد با مسئولی محلی حسینعلی امیری و قاسم حسنی و محمد مهدی قاسمی
راهکارهای تیم خانم برزکار و افراد فعال مردمی:
- برگزاری کارگاه‌های آموزشی مهارت‌های زندگی، شناسایی مواد، فرزندپروری، سبک زندگی سالم و....
- برگزاری پویش به مناسبت‌های مختلف در جهت منفورسازی اعتیاد از جمله پویش ناجی شو
- تهیه کلیپ، موشن و فیلم جهت آگاه‌سازی
- ایجاد کانال رسانه‌ای جهت اگاه‌سازی افراد محله
- انجام کارهای فرهنگی و هنری جهت فعال‌کردن افراد محله
- برگزاری دورهمی‌های شاد به مناسبت‌های مختلف جهت ایجاد روحیه نشاط در محله
- ایجاد کارگاه‌های حرفه‌آموزی بانوان خانواده‌های بهبودیافته
- برگزاری رویداد ناجی در استان
- تشکیل تیم ورزشی مدافعان جان
- انجام مشاوره‌های رایگان برای خانواده‌های در معرض آسیب
- انجام دیوارنویسی توسط دانش‌آموزان مدارس با موضوعیت اعتیاد
- دیدار با افراد درحال بهبود در کمپ جهت امید بخشی و تشویق به زندگی سالم
دورنما و برنامه‌ریزی‌های انجام شده تیم خانم برزکار و فعالان استان برای مقابله با اعتیاد:
- ایجاد ظرفیتی برای دورهمی و آموزش خانواده‌ها در مباحث مختلف در هر محل با نام پاتوق خانواده
- اجرای طرح اتاق فرار در محله‌های آسیب مختص دانش‌اموزان
- فعال‌کردن افراد محله برای پیگیری ایجاد فضای سبز و پارک در محله‌های اسیب
- ایجاد گروه‌های فرهنگی، هنری و ورزشی در هر محله از بین خود ساکنین محل
- آموزش و تربیت مربی کودکان خلاق و با استعداد مختص مهدکودک
- منفورسازی قاچاقچیان مواد مخدر بیش از پیش
از انجایی که محلات آسیب وجه مشترکاتی با هم دارند از جمله نبود امکانات تفریحی و فرهنگی، بنابراین ایجاد چنین فضاهایی به روحیۀ نشاط و شادمانی افراد کمک زیادی خواهد کرد و همچنین جمع‌شدن خانواده در کنار هم موجب می‌شود که آرامش روانی افزایش یابد و تاب‌اوری افراد بالا رود. مواردی که متاسفانه در خانواده‌های آسیب وجود ندارد. اجرای طرح اتاق فرار و آموزش کودکان و دانش‌آموزان باعث خواهد شد که نسلی کارامد و هوشیار نسبت به آسیب‌های اجتماعی پرورش یابد. در کل تیم استان نظر دارد که در جهت پیشگیری از اعتیاد به صورت اساسی و پایه‌ای عمل کند تا با یاری خداوند نتیجه در طولانی مدت ظاهر گردد.
o مختصات محله منظریه در شهرکرد:
منظریه در شمال شهرکرد واقع در استان چهار محال و بختیاری است. هجده هزار جمعیت دارد و جزو شهرک‌های نوساز است که متأسفانه عدم زیرساخت‌های درست، آن را به محلۀ آسیب تبدیل کرده است. اکثر افراد ساکن در این منطقه غیربومی هستند و به صورت کارگر اقماری مشغول کار هستند. این کارگرها به استانهای دیگر کشور رفت‌وآمد دارند. همچنین تجمع مسکن ملی در این منطقه است.
بیکاری افراد، نبود شغل مناسب،کارگری و سرپرست خانواده بودن از دلایل مهم مصرف مواد در این محله است. نوع مصرف مواد بیشتر گل و شیشه و همچنین سن مصرف در این محله بیشتر جوانان و نوجوان را در بر می‌گیرد.
ایجاد امکانات ورزشی، فرهنگی، آموزشی و تفریحی در محل و همچنین از سمت دیگر به وجود آوردن امکانات کارافرینی و شغل ثابت برای افراد ساکن در محل راهکارهای مقابله با اعتیاد در این محله هستند.
تیم خانم برزکار و فعالان این محله با برگزاری کلاس‌های آموزشی، همایش پیاده‌روی، جشن‌های خانوادگی، هویت‌بخشی محلی و با انجام فعالیت‌های مذهبی، فرهنگی و هنری برای مقابله با اعتیاد در این محله تلاش می‌کنند.
تلاش برای به وجودآوردن روحیۀ نشاط در محله، ایجاد یک مکان ثابت برای برگزاری آموزش‌های پیشگیرانه در محل، تعامل بیشتر با خانواده‌ها و تغییر سبک زندگی افراد آپارتمان‌نشین، دغدغه‌مندسازی افراد نسبت به محل زندگی خود و توانمندسازی افراد برای کنش در محله از جمله راهکارهایی هستند که می‌توانند در بحث پیشگیری از مواد مخدر راهگشا باشند و آسیب اعتیاد را کاهش دهند.
o مختصات روستای مهدیه شهرکرد:
مهدیه روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان شهرکرد در استان چهارمحال وبختیاری است که اکنون با الحاق به شهرکرد همراه با روستاهای چالشتر و اشکفتک منطقه چهار شهرداری شهرکرد و ناحیه غرب شهرکرد را تشکیل می‌دهند. مهدیه در چهار کیلومتری غرب شهرکرد واقع شده است. هفت هزار جمعیت دارد که شغل اصلی آنها دامپروری وکشاورزی است. از نظر اقتصادی و فرهنگی مردم مهدیه در محرومیت زیادی هستند و زیرساخت‌های محله دچار مشکل اساسی است.
دو مسجد و حسینیه در این محل وجود دارد. پایگاه بسیج خواهران وبرادران در محل فعال است. مرکز آموزش شهروندی چند ماهی است که فعالیت خود را در این محل شروع کرده است. مردم محله خیلی نسبت به محل دغدغه ندارند و هیچ سازمان دولتی در این محل وجود ندارد.
بیکاری یکی از اصلی‌ترین دلایل گرایش افراد به سمت اعتیاد است. در این محل بیشتر هروئین و تریاک مورد مصرف است و خرده فروش‌های مواد در این محل به فروش مواد به عنوان شغل نگاه می‌کنند. افراد بیست تا پنجاه سال درگیر اعتیاد هستند و بعضاً خانوادگی مشغول فروش مواد هستند.
آماده‌سازی و فعال‌سازی مکان‌های فرهنگی و آموزشی برای استفاده عموم، منفورسازی اعتیاد به صورت جدی در محل از مواردی هستند که می‌توانند به مقابله با اعتیاد در این محله کمک کنند.
توسط تیم خانم برزکار و فعالان استانی و محلی فعالیت‌هایی برای مقابله با اعتیاد در این محله انجام شده‌اند. این فعالیت‌ها شامل: برگزاری کارگاه‌های آموزشی، برپایی دورهمی‌ها و بررسی مشکلات محله، برگزاری برنامۀ روانشناختی حال خوب دوشنبه ها، ورود به مدارس و ارتباط با والدین دانش اموزان، برگزاری همایش پیاده‌روی و برنامه‌های هنری در محل می‌شود.
برای تغییردادن به وضعیت موجود اقداماتی انجام شوند. این اقدامات شامل زیباسازی فضای محله، فرهنگ‌سازی و آموزش سبک جدید زندگی، آشتی‌دادن مردم محلۀ بالا و پایین در مهدیه، آموزش‌های مکرر تربیت فرزند، تشویق زنان برای کارآفرینی، ایجاد امنیت بیشتر با دعوت از ارگانهای مربوط و تربیت کنشگر محلی می‌شود. در صورت انجام کارهای فوق، هویت محله به طور کامل تغییر خواهد کرد و سبک جدیدی برای زندگی افراد در محل شکل خواهد گرفت. این عوامل سبب می‌شود محله از حالت رخوت، افسرگی و رکود بیرون آید و به تبع آن اعتیاد کمتر خواهد شد.
o مختصات محله حاجی‌آباد لردگان:
این محله از مهاجرین روستاهای اطراف تشکیل شده‌اند. محرومیت در این محله در ابعاد زیرساختی و مسائل فرهنگی و اجتماعی بسیار شدید است.
موارد مخدر مصرف شده در این محله اکثراً تریاک است و تعداد محدودی موارد صنعتی مثل شیشه مصرف می‌شود. مواد مخدر گل در سطح شهرستان گسترش زیادی پیدا کرده اما هنور در محله شایع نشده است. مصرف کنندگان بیشتر افراد میان سال به بالا هستند.
کارگاه‌های مشاوره و پیشگیری برای خانواده‌ها، آگاهی‌بخشی درباره موارد صنعتی در بین جوانان و دانش‌آموزان، ایجاد اشتغال و زمینه فعالیت جوانان و از بین بردن فضاهای موجود در محله که مناسب تجمع مصرف کنندگان هست از جمله به‌سازی وضعیت برق معابر کوچه‌ها از جمله اقداماتیست که در این محله برای مقابله با اعتیاد انجام می‌شود.
از اقدامات انجام شده توسط خانم برزکار و فعالان محله می‌توان به، برگزاری کارگاه‌های مشاوره و تربیت فرزند برای خانواده‌ها در مدرسه، کارگاه‌های آشنایی با عوارض مصرف مواد صنعتی، کارگاه‌های آموزش مشاغل خانگی و ارائه وام‌های اشتغال اشاره کرد.
می‌توان امید داشت در صورتی که شهرداری زیرساخت‌های شهری محله را فراهم نموده و مشکل برق معابر و کوچه‌ها برطرف شود، محیط امنی برای مصرف مواد مخدر وجود نداشته باشد. همچنین انتظار می‌رود در مدت دو سال با برپایی کارگاه‌های مشاوره و آگاهی‌بخشی، مانع رشد مصرف مواد و پایین آمدن سن مصرف کنندگان شد.
دیدگاه خود را بنویسید